em>Máy tiện được sử dụng rất nhiều trong các nhà xưởng. Thế nhưng không phải ai cũng nắm được loại máy tiện dùng để làm gì? Có các loại máy tiện nào đang được sử dụng phổ biến trên thị trường hiện nay?
Máy tiện là gì?
Máy tiện là một máy công cụ quay một vật xung quanh một trục quay để thực hiện các hoạt động khác như cắt, chà nhám, gõ, khoan, biến dạng, đối măt và xoay với các công cụ được áp dụng cho phôi để tạo hình một đối tượng có tính đối xứng quay xung quanh trục đó
Máy ra đời nhằm để tăng được năng suất các nhà thiết kế máy đã cho ra đời các dòng máy tiện tự động với những thế hệ đầu sử dụng cam. Sau đó chuyển thành sử dụng khí nén và thủy lực kết hợp điều khiển của PLC (thay đổi sản phẩm dễ dàng hơn so với lại dùng cam) và hiện nay đã ra đời các dòng sản phẩm máy tự động dùng CNC
Máy tiện gồm mấy bộ phận chính
Máy tiện được sử dụng trong hầu hết các nhà xưởng. Thế nhưng không phải ai cũng nắm được hết các bộ phận chính của loại máy này. Thì dưới đây là những bộ phận chính của máy tiện:
+ Bàn máy
+ Cụm đầu máy
+ Bàn xe dao
+ Cơ cấu chạy dao
+ Ụ động
+ Cơ cấu tiện ren
+ Trục chạy dao
+ Trục vít me
Bàn máy
Đây là một bộ phận cơ bản của máy tiện. Nó có cấu tạo dạng khối đặc. Trên bàn máy là các rãnh dẫn hướng chứ V (biên dạng vuông góc với 90 độ C). Hai thanh dẫn hướng được gia công một cách chính xác. Giúp có thể đảm bảo song song với trục máy.
Hai thanh dẫn hướng giúp bàn xe dao và ụ động trượt di chuyển theo trục mát (tiếp xúc với bề mặt). Bàn máy phải được chế tạo để có thể chịu được ứng suất lớn từ các lực sinh ra trong quá trình gia công
Đầu máy
Trên đầu máy tiện có các cần gạt để thực hiện các chức năng khác nhau: Thay đổi tốc độ spindle, khóa spindle, khởi động máy, tắt mát, chuyển để độ cắt ren,…
Đây là bộ phần nằm phía bên tay trái của bàn máy, đây là nơi đặc trục chính khi này trục chính được nối với mâm cặp kẹp phôi. Bên trong nó được tích hợp nhiều kết cấu cơ khí giúp thay đổi tốc độ, chế độ cắt của trục chính
Tốc độ của trục chính cần dựa vào các yếu tố sau:
+ Vật liệu cắt
+ Dao cắt
+ Chế độ cắt
+ Đường kính phồi
+ Lượng ăn phôi
Ụ động
Đây là bộ phận nằm ở bên phải của bàn máy. Ụ động làm nhiệm vụ hỗ trợ gá phôi trong trường hợp phôi dài và kẹp mũi khoan, mũi taro, mũi dao doa. Nó có thể di chuyển được trên thanh hướng dẫn và khóa cố định tại bất kỳ vị trí nào
Một số bộ phận của ụ động sẽ bao gồm: Phần thân ụ động, mũi chống tâm, trục vít thay đổi chiều dài mũi chống tâm, hộp số giảm tốc (tùy loại máy), chân trượt, khóa ụ động. Đầu chống tâm có thể di chuyển tiến và lùi thông qua tay quay
Bàn xe dao
Đây là một trong những bộ phận rất quay trọng của máy tiện. Nó làm nhiệm vụ giúp di chuyển và điều khiển dao cắt
+ Bàn trượt: Bàn trượt có dạng chữ H. Bộ phận này được gắn liền với lại bàn máy tiện và trượt trên 2 thanh dẫn hướng. Giúp có thể di chuyển được bàn trượt ngang và đài gá dao. Nó có thể khóa tại bất kỳ vị trí nào. Trên tất cả các loại máy tiện có chức năng tự động chạy bàn trượt này
+ Bàn trượt ngang
Bộ phận này nằm trên bàn trượt chữ H. Được di chuyển bằng cách quay. Nó cũng có những chức năng tự động
+ Bàn trượt phực hợp
Bộ phận này có biên dạng chân đế tròn được chia độ và sử dụng để gia công cắt góc cạnh, tiện biên dạng côn
+ Đài gá dao
Đây là bộ phận nằm trên bàn trượt vô cùng phức tạp và chúng có nghiệp vụ kẹp dao
Cơ cấu chạy dao
Là các cơ cấu giúp tiến dao ăn vào phôi. Một máy tiện có 3 kiểu chạy dao cắt vào phôi
+ Theo chiều dọc: Dao di chuyển song song với trục máy tiện
+ Theo chiều ngang: Dao di chuyển vuông góc với trục máy tiện
Dao cắt vào phôi theo chiều dọc và chiều ngang có thể sử dụng chức năng điều khiển bằng tay hoặc tự động. Đối với lại việc kiểu cắt vào phôi theo góc chỉ dùng bằng tay để điều khiển
Cơ cấu tiện ren
Tiện ren là một chức năng thực hiện trên máy tiện. Trục vít quay giúp cho việc di chuyển dao cắt vào phôi theo biến dạng ren. Cơ cấu nữa đai ốc được sử dụng trong máy tiện
Trục chạy dao
Đây là một trục dài với rãnh then làm nghiệm vụ truyền động từ trục chính máy tiện đến hệ thống bánh răng bên trong nàn xe dao. Trục chạy dao được sử dụng để di chuyển bàn xe dao và bàn trượt ngang để thực hiện các nguyên công: tiện, doa, tiện bề mặt, cắt
Trục vitme
Trục vitme với ren dài chỉ được sử dụng để thực hiện nguyên công tiện ren. Nó cũng có thể được sử dụng để thực hiện các nguyên công gia công tiện trên một số loại máy tiện giống như trục chạy dao
Máy tiện dùng để làm gì?
Như chúng ta đã biết máy tiện được sử dụng vô cung phổ biến nhưng rất ít người nắm được mát tiện dùng để làm gì? Hoặc chưa tận dụng hết được những tính năng của máy tiện mang lại cho người dùng. Thì máy tiện là loại máy cắt kim loại nó được dùng vô cùng rộng rãi để có thể gia công các mặt tròn xoay như: trụ, mặt định hình, mặt nón, mặt ren vít, gia công lỗ ren, mặt đầu cắt đứt và không tròn xoay, hình nhiều cạnh, ellipse,…
Nó có thể chuyển động quay tròn quanh tâm của phôi để có thể tạo ra tốc độ cắt. Chuyển động chạy dao là chuyển động tịnh tiến của dao bao gồm: chạy dọc và chạy ngang
Hiện nay máy tiện được ứng dụng vô cùng phổ biến trong gia công kính,… Bên cạnh đó thì máy tiện còn được sử dụng để có thể định hình được đồ gốm với bán xe thợ gốm. Các khối tròn xoay, bề mặt phẳng, xoắn ốc hay tren cũng có thể được tạo bởi máy tiện gia công kim loại nếu tích hợp trang bị phù hợp. Còn dòng máy tiện trang trí vẫn có khả năng tạo ra vật rắn 3 chiều có độ phức tạp cao
Các loại máy tiện
Hiện nay trên thị trường có các loại máy tiện thông dụng như:
Máy tiện vạn năng
Đây là loại máy tiện vô cùng thông dụng và được ra đời sớm nhất. Gồm 2 loại: Máy tiện trơn và máy tiện ren vít.
Máy tiện vạn năng được chế tạo thành nhiều cơ: Cỡ nhẹ 500 kg, cỡ trung 4 tấn, cỡ lớn 15 tấn, cỡ nặng 400 tấn. Về truyền động kết cấu máy này có loại có trục vitme, có loại không
Máy này thường dùng để gia công mặt trụ ngoài, côn trong, mặt trụ trong, côn ngoài, ren vít trong
Máy tiện chuyên dụng
Loại máy này chỉ dùng để gia công một vài loại chi tiết nhất định như: máy tiện ren chính xác, máy tiên tiện hớt lưng, máy tiện bánh xe lửa,…
Máy tiện cụt
Ứng dụng trong gia công các chi tiết có đường kính lớn như: puly, bánh răng, vô lăng,…hay các chi tiết nặng + đường kính lớn như bánh đà, bánh đai… Máy tiện cụt nó được trang bị thêm mâm cặp rất lớn. Dòng máy này khi chuyển động chỉ có 1 trục trơn
Máy tiện đứng
+ Có trục chính thắng đứng
+ Dùng để gia công các chi tiết nặng, phức tạp, có độ khó cao
Máy tiện CNC
Là loại máy tiện hiện đại nhất hiện nay. Loại máy tiện CNC được điều khiển bằng máy tính với tính tự động không phụ thuộc vào nghề của người thợ
Máy tiện CNC được chia làm nhiều loại như máy tiện CNC 2 trục, trục tiện CNC 3 trục, máy tiện CNC co thêm trục phay, máy tiện CNC 2 mâm cặp,…
Đó là toàn bộ những thông tin về máy tiện dùng để làm gì và các loại máy tiện được sử dụng phổ biến hiện nay. Rất mong những thông tin đó sẽ đem đến hữu ích cho các bạn. Giúp các bạn có thể hiểu hơn về máy tiện